Według ostatniego spisu powszechnego w Polsce z 2011 roku tożsamość żydowską zadeklarowało 8 tysięcy osób. Dziś czynnych synagog jest zaledwie nieco ponad 20 w całym kraju, a koszerne sklepy można zliczyć na palcach jednej ręki – Łódź, Kraków, Warszawa.
Tytuł jest nieco przewrotny. Dziś, by jeść produkty spełniające kryteria koszerności trzeba mieć zasobny portfel (i czas). Ale na początek warto wyjaśnić, czym jest takie jedzenie. Ta zasada wiąże się z dwoma aspektami: składnikami (produktami) oraz sposobem ich przygotowania. Przykładowo, produkty mleczne nie mogą być przyrządzane w tym samym miejscu, co produkty nieczyste (czyli mięsne). Istnieje też specjalne jedzenie, tzw. parwe, które można łączyć zarówno z mlekiem, jak i mięsem. O tym, że dla wyznawców judaizmu świnka jest zwierzęciem nieakceptowalnym mówić chyba nie trzeba, ale opanowanie wszystkich skomplikowanych zasad może być pewnym wyzwaniem.
Koszerne produkty: chałka, chałwa i ciasto cynamonowe ze sklepu przy Synagodze Nożyków w Warszawie
Istnieje aktualizowana lista produktów powszechnie dostępnych w Polsce, a dozwolonych dla ortodoksyjnych Żydów (spisana pod nadzorem naczelnego rabina). O tym, jak niełatwo jest wyznaczać sobie taką dietę niech zaświadczy kilka przykładów: rodzynki nie mogą być nabłyszczane olejami (w praktyce wszystkie dostępne w handlu są w ten sposób traktowane), batonik X można zjeść tylko bez polewy jogurtowej, soki wieloowocowe oraz witaminy i aromaty niedozwolone; chleb nie może być kupowany jako krojony; ryż typu paraboiled – niekoszerny, podobnie mrożonki zawierające brokuły, kalafior i natkę pietruszki są poza zainteresowaniem, a kapusta kiszona nie może mieć zasolenia poniżej 7% itd.
Koszerne symbole (atesty) na żywności
Według ostrożnych szacunków tych, którzy ściśle przestrzegają zasad koszernego jedzenia, jest w Polsce około 200-300. W Warszawie przy synagodze Nożyków znajduje się sklep z produktami koszernymi, importowanymi z Izraela (podobnie w Krakowie), zaś we Wrocławiu działa specjalna stołówka. Najciekawszym projektem jest „Koszerna Półka” – system informacji o koszernych produktach przekazywany za pomocą facebook’a. Ma ponad 500 polubień.
Na koniec warto przypomnieć fragment z Księgi Powtórzonego Prawa, rozdział 14 w tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia. To on jest źródłem nakazów dla Żydów.
Oto zwierzęta, które możecie jeść: wół, baran, koza, jeleń, gazela, daniel, koziorożec, antylopa, bawół i kozica.
Możecie jeść wszelkie zwierzę o rozdzielonym kopycie, to jest parzysto rozłożonej racicy, i które przeżuwa. Nie będziecie jeść spośród tych, które przeżuwają albo mają kopyto, to jest rozdzieloną racicę, jak wielbłąd, zając i królik. Te przeżuwają, lecz nie mają podzielonych kopyt – uważać je będziecie za nieczyste.
Wieprz, który ma racicę rozdzieloną, lecz nie przeżuwa, jest nieczysty, mięsa jego jeść nie będziecie i padliny jego się nie dotkniecie.
Z tego, co jest w wodzie, będziecie spożywali wszystko, co ma płetwy i łuski.
Każdy owad skrzydlaty jest dla was nieczysty, nie będziecie go spożywać.
Wszelkie ptactwo czyste możecie spożywać. Nie będziecie spożywać żadnej padliny. Dasz to do spożycia przychodniowi w twej miejscowości albo sprzedasz obcemu, bo ty jesteś narodem świętym dla Pana, Boga twego. Nie będziesz gotował koźlęcia w mleku jego matki.
